Ο κράταιγος (Crataegus monogyna) είναι ένα εξαιρετικά πολύτιμο φαρμακευτικό βότανο. Το όνομα του, παραπέμπει στην Κραταιότητα, την ισχύ και το σθένος που προσφέρει.
Η ονομασία του προέρχεται από την ελληνική λέξη κράτος που σημαίνει δυνατό, ισχυρό εξαιτίας του σκληρού ξύλου και της λέξης ακή (άκανθα) που σημαίνει αγκάθι.
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Επιστημονική ονομασία: Κράταιγος η οξυάκανθα & Κ. η μονόγυνος-Crataegus.
Άλλα ονόματα: Τρικουκιά, Μουρζιά, Μπουρμπουτζελιά, ξαγκαθιά, Τσαμπουρνιά.
Οικογένεια: Ροδίδες (Rosaceae)
Ήταν γνωστός κατά το Μεσαίωνα ως σύμβολο της ελπίδας και εχορηγείτο για πολλές ασθένειες. Σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως για διαταραχές της καρδιάς και του κυκλοφορικού και ιδιαίτερα για τη στηθάγχη.
Οι βοτανοθεραπευτές της Δύσης το θεωρούν κυριολεκτικά ως «τροφή της καρδιάς», που βελτιώνει τη ροή του αίματος στους καρδιακούς μυς και επαναφέρει στο κανονικό τους καρδιακούς παλμούς.
Ο κράταιγος είναι αποτελεσματικός
- στην αύξηση της δύναμης των συσπάσεων της καρδιάς,
- στην αύξηση της ροής του αίματος
- στην ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Πρόσφατες έρευνες έχουν επιβεβαιώσει την εγκυρότητα αυτών των χρήσεων.
Περιγραφή
Φυλλοβόλο, ακανθωτό δένδρο, με μικρά φύλλα, λευκά άνθη και κόκκινους καρπούς, που φθάνει σε ύψος τα 6- 10 μέτρα [αγγλ. Hawthorn].Ο κράταιγος είναι δενδρώδης αγκαθωτός θάμνος που απαντάται σε όλη την Ευρώπη και στην Ελλάδα στα αραιά δάση και τους φράχτες, στενός συγγενής του πυράκανθου.
Είναι ένας αρκετά πυκνός αγκαθωτός θάμνος, που γίνεται 5-8 μέτρα.Τα φύλλα του είναι μικρά, τριγωνικά, λαμπερά, με λοβούς. Τα άνθη του λευκά μικρά, κατά κορύμβους με στρογγυλωπά πέταλα και με πολλούς στήμονες, που κάποτε είναι κόκκινοι και πολύ αρωματικοί. Ο καρπός είναι ωοειδής, σφαιροειδής με κιτρινωπή σάρκα και περιέχει 2-3 σπέρματα. Προτιμά τα δροσερά, αργιλώδη χώματα.
Η εποχή της άνθησης είναι Απρίλιος-Ιούνιος, ενώ χρησιμοποιούμενα μέρη για θεραπευτικούς σκοπούς είναι τα φύλλα του, τα άνθη του που συλλέγονται κατά τη στιγμή που ανοίγουν, οι κόκκινοι καρποί του που είναι άνοστοι στη γεύση και η ρίζα του πιο σπάνια. Τα ανθοφόρα στελέχη συλλέγονται στο τέλος της άνοιξης και οι καρποί στο τέλος του καλοκαιριού ή στις αρχές του φθινοπώρου.
Ενεργά συστατικά
Βιοφλαβονοειδή (ρουτίνη, κερκετίνη), τριτερπενοειδή, κυανιούχοι γλυκοζίτες, αμίνες (τριμεθυλαμίνη-μόνο στα άνθη), πολυφαινόλες, κουμαρίνες, ταννίνες. Περιέχει φλαβονοειδή (κερκετίνη, βιτεξίνη), ανθοκυανιδίνες και προανθοκυανιδίνες, που έχουν επίδραση στο καρδιοαγγειακό σύστημα, ισχυρή δράση τύπου βιταμίνης Ρ.
Αυτά δίνουν και το χρώμα στον καρπό, από μπλε μέχρι κόκκινο, όχι μόνο στον κράταιγο, αλλά και σε πολλούς άλλους καρπούς όπως το βατόμουρο, η κερασιά, το σταφύλι. Τα φλαβονοειδή έχουν επίσης συνεργική δράση με τη βιταμίνη C, καθώς την σταθεροποιούν προστατεύοντάς την από την οξείδωση, με συνέπεια να αυξάνουν τα ενδοκυτταρικά της επίπεδα.
Αυτό που ιδιαίτερα χαρακτηρίζει τον κράταιγο είναι η παρουσία των καρδιοτονωτικών αμινών (φαινυλαιθυλαμίνη, μεθόξυ- φαινυλαιθυλαμίνη, τυραμίνη και ισοβουτυλαμίνη), χολίνης, ακετυχολαμίνης, πουρινών (αδενοσίνη, αδενίνη, γουανίνη και καφεϊκό οξύ), αμυγδαλίνης, πηκτίνης και τριτερπενίων.
Έρευνα-Μελέτες
Η κύρια φαρμακευτική του επίδραση οφείλεται στο ότι περιέχει βιοφλαβονοειδή. Αυτά τα συστατικά χαλαρώνουν και διαστέλλουν τις αρτηρίες, ιδιαίτερα τη στεφανιαία αρτηρία. Αυτό αυξάνει τη ροή του αίματος στους καρδιακούς μυς και μειώνει τα συμπτώματα της στηθάγχης. Τα βιοφλαβονοειδή είναι επίσης ισχυρά αντιοξειδωτικά και βοηθούν στην πρόληψη ή τη μείωση του εκφυλισμού των αιμοφόρων αγγείων.
Ένας σημαντικός αριθμός δοκιμών έχει επιβεβαιώσει την αξία του κράταιγου για τη θεραπεία της χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας. Είναι αξιοσημείωτο ότι μία δοκιμή, που έγινε στη Γερμανία το 1994 έδειξε ότι ο κράταιγος βελτιώνει το ρυθμό των καρδιακών παλμών και χαμηλώνει την πίεση του αίματος.
Σε μια τυχαία ελεγχόμενη δοκιμή που διεξήγαγαν μελετητές στο Reading (Ηνωμένο Βασίλειο), σε 79 ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 χορηγήθηκαν τυχαία για 16 εβδομάδες 1.200mg εκχυλίσματος κράταιγου ημερησίως ή placebo. Το 71% των ασθενών έκαναν χρήση κάποιου φαρμάκου για την υπέρταση.
Μετά το πέρας των 16 εβδομάδων, οι ασθενείς που λάμβαναν το συμπλήρωμα κράταιγου παρουσίασαν μια αξιοσημείωτη μείωση στον μέσο όρο της διαστολικής πίεσης (2,6 mm Hg). Δεν σημειώθηκαν αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο βότανο και τα άλλα φάρμακα.
Ιστορία
Ο κράταιγος χρησιμοποιείτο παραδοσιακά στην Ευρώπη για τις πέτρες των νεφρών και της ουροδόχου κύστης και ως διουρητικό. Οι βοτανολογίες του 16ου και του 18ου αιώνα, των Gerard Culpeper και K’Eogh, αναφέρουν όλες αυτές τις χρήσεις.
Η σύγχρονη χρήση του κράταιγου, για τα προβλήματα του κυκλοφορικού και της καρδιάς, προέρχεται από έναν Ιρλανδό γιατρό, ο οποίος άρχισε να τον χρησιμοποιεί με επιτυχία στους ασθενείς του για αυτές τις παθήσεις, προς το τέλος του 19ου αιώνα.
Ο κράταιγος είναι ισχυρό καρδιοτονωτικό, που επιτρέπει την αποκατάσταση της υπότασης και της υπέρτασης, της ταχυκαρδίας και της αρρυθμίας. Ακόμα, είναι σπασμολυτικός και καταπραϋντικός, καθώς και πολύ αποτελεσματικός για την καταπολέμηση της αϋπνίας που οφείλεται σε νευρική υπερένταση, αφού ελαττώνει τις εξάψεις του νευρικού συστήματος καθώς και της στηθάγχης.
Επιπλέον, ο κράταιγος προφυλάσσει από την αρτηριοσκλήρωση και έχει ευεργετική επίδραση πάνω στα αγγεία, ενώ θεωρείται ακόμα φυτό αντιπυρετικό (ιδιαίτερα κατά του τριήμερου πυρετού). Στην Κίνα οι καρποί του θεωρούνται χωνευτικοί ενώ στη Γαλλία χρησιμοποιούνται κατά της δυσπεψίας και της διάρροιας.
Ευεργετικές ιδιότητες
Γιατρικό της καρδιάς:
Ο κράταιγος χρησιμοποιείται σήμερα για τη θεραπεία της στηθάγχης και των παθήσεων της στεφανιαίας αρτηρίας. Είναι επίσης χρήσιμος για περιπτώσεις καρδιακής ανεπάρκειας ήπιας μορφής, λόγω κυκλοφορικής συμφόρησης και αντικανονικού καρδιακού παλμού.
Είναι αποτελεσματικός, αλλά ίσως να χρειαστεί μερικούς μήνες ώσπου να εμφανίσει αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Όπως πολλά βότανα, ο κράταιγος δρα σε αρμονία με τις φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος και χρειάζεται χρόνος για να εμφανισθούν οι αλλαγές.
Πίεση του αίματος:
Ο κράταιγος δεν είναι μόνο ένα πολύτιμο γιατρικό για την υψηλή πίεση του αίματος, αλλά αυξάνει επίσης και τη χαμηλή πίεση. Οι βοτανοθεραπευτές, χρησιμοποιώντας τον κράταιγο, ανακάλυψαν ότι επαναφέρει την πίεση του αίματος στο κανονικό.
Φαίνεται παράξενο το γεγονός ότι ο κράταιγος μπορεί να βοηθά σε προβλήματα υπέρτασης αλλά και υπότασης. Αυτό οφείλεται στην αμφότερη δράση του βοτάνου που εξομαλύνει την καρδιακή λειτουργία. Δηλαδή στην ικανότητά του να χαλαρώνει ή να διεγείρει την καρδιά, ανάλογα με το τι χρειάζεται.
Η ενίσχυση συστολής του καρδιακού μυός βοηθά σε προβλήματα υπότασης αλλά η παράλληλη ικανότητα του βοτάνου να προκαλεί διαστολή των αγγείων της στεφανιαίας κυκλοφορίας βοηθά σε προβλήματα υπέρτασης.
Παρασκευάσματα-Χρήσεις
- – Το έγχυμα που παρασκευάζεται από τα άνθη ή τα φύλλα βοηθάει στην επαναφορά των επιπέδων της πίεσης του αίματος στο κανονικό.
- – Το βάμμα από τα ανθοφόρα στελέχη ή τα μούρα είναι το παρασκεύασμα που χρησιμοποιείται συνήθως.
- – Το αφέψημα από τα ανθοφόρα στελέχη είναι πολύτιμο για τις διαταραχές του κυκλοφορικού.
- – Τα δισκία που περιέχουν κονιορτοποιημένα ανθοφόρα στελέχη είναι κατάλληλα, για μακροχρόνια χρήση.
- – Τα άνθη του κράταιγου, μόνα τους ή με άλλα κατευναστικά φυτά, είναι κατά της αϋπνίας και κατά των ενοχλήσεων της εμμηνόπαυσης. Η θεραπεία για την πρώτη περίπτωση της «νευρικής αϋπνίας», είναι χρησιμοποίηση ενός αφεψήματος των ανθέων -Flor. Grataegi- 2 κουταλιές της σούπας άνθη για 1 φλιτζάνι βραστό νερό με δόση 2-3 φλιτζανιών τη μέρα, για 1 μήνα.
- – Το υγρό εκχύλισμα του φυτού συστήνεται κατά της στηθάγχης, ενώ με τους ξερούς καρπούς του φυτού παρασκευάζεται αφέψημα στυπτικό, πολύ καλό κατά της διάρροιας.
- – Η φλούδα του φυτού, που μαζεύεται από νεαρά κλαδιά, νωρίς την άνοιξη, συστήνεται ως αντιπυρετικό. Με τα άνθη γίνεται έγχυμα, τονωτικό της καρδιάς (10 γρ. σε 1 κιλό νερό), ενώ οι καρποί χρησιμοποιούνται ως έγχυμα κατά του πονόλαιμου (10 γρ. σε ένα κιλό νερό).- Τα άνθη και οι καρποί χρησιμοποιούνται κατά της υπέρτασης ως έγχυμα (4 κουταλιές φυτού σε 750 γρ, νερό, η δόση είναι 1 ποτήρι τη μέρα ως ρόφημα) ή ως βάμμα (κατά προτίμηση 10-25 σταγόνες μέσα στο νερό, 3 φορές τη μέρα).
Τέλος, φαρμακευτικά, ο κράταιγος γίνεται: Βάμμα 1/5: 20 σταγόνες, 2-3 φορές τη μέρα.
Ρευστό εκχύλισμα: 10-15 σταγόνες, 3-5 φορές τη μέρα.
Προφυλάξεις
Οι παρενέργειες που σχετίζονται με τη χρήση του κράταιγου είναι σπάνιες και ήπιες ακόμα και σε υψηλές δόσεις. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο κράταιγος αποτελεί μια ασφαλή και αποτελεσματική μη τοξική θεραπεία της καρδιαγγειακής νόσου και της ισχαιμικής καρδιακής νόσου.
Οι περιορισμένες αναφορές στις ανεπιθύμητες ενέργειες με τη χρήση κράταιγου περιλαμβάνουν κοιλιακή δυσφορία, ναυτία, ανησυχία, ζάλη, κεφαλαλγία, κόπωση, δύσπνοια, εξανθήματα, αϋπνία, εφίδρωση και ταχυκαρδία. Η χρήση του κράταιγου κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και του θηλασμού δεν συνιστάται λόγω έλλειψης επαρκών επιστημονικών στοιχείων.
*Πάντα χρησιμοποιείτε τα βότανα υπό την επίβλεψη ενός ειδικού ιατρού και ειδικά όταν λαμβάνετε ταυτόχρονα άλλα φάρμακα, βότανα ακόμα και συμπληρώματα.
*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
το διαβάσαμε ΕΔΩ
Social Plugin