Πολλά βότανα έχουν την ιδιότητα να επιδρούν στο νευρικό σύστημα ώστε να διευκολύνουν τον ύπνο. Η σύγχρονη δυτική Βοτανοθεραπεία μπορεί να προτείνει βότανα που έχουν χαλαρωτικές και ήπιες υπνωτικές ιδιότητες για την αντιμετώπιση της αϋπνίας. Τα περισσότερα δημοφιλή “υπνωτικά” βότανα της ιστορίας πλέον θεωρούνται επικίνδυνα, λόγω της τοξικότητάς τους. Βότανα με έντονη υπνωτική δράση έχουν χρησιμοποιηθεί ως αναλγητικά αλλά και αναισθητικά από τους γιατρούς της αρχαιότητας αλλά και μέχρι και τις αρχές του προηγούμενου αιώνα στη δυτική ιατρική, ενώ σε άλλους πολιτισμούς είναι ακόμα διαδεδομένα.
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Ιστορικά, το πιο γνωστό υπνωτικό φυτό της Ευρώπης και της Ασίας είναι η υπνοφόρος παπαρούνα (ή Μήκων η υπνοφόρος) (Papaver somniferum). Σε ένα μύθο αναφέρεται πως ο ίδιος ο θεός Ύπνος έφτιαξε την παπαρούνα για να ανακουφίσει τη θεά Δήμητρα από τον πόνο της απώλειας της Περσεφόνης. Ως γνωστόν, αυτό είναι το είδος της παπαρούνας από το οποίο παράγεται το όπιο και γνωστά παράγωγα υπνωτικά φάρμακα. Η χρήση της στη Βοτανοθεραπεία είναι πλέον απαγορευμένη, επειδή το όπιο είναι εθιστική ναρκωτική ουσία. Από το ίδιο φυτό προέρχονται βέβαια οι παπαρουνόσποροι της μαγειρικής, στους οποίους αποδίδονται επίσης χαλαρωτικές ιδιότητες. Υπάρχουν κάποια είδη, όπως η Καλιφορνέζικη παπαρούνα (Eschscholzia californica) και η κοινή παπαρούνα του αγρού (Papaver rhoeas), που θεωρούνται ασφαλή και χρησιμοποιούνται ως χαλαρωτικά και υπνωτικά στη βοτανοθεραπεία.
Αντίστοιχα, από τις ιστορικές αναφορές προκύπτει πως τα γνωστότερα φυτά που έχουν χρησιμοποιηθεί ως υπνωτικά, έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί και ως δηλητήρια. Τέτοια φυτά έχουν συνήθως ισχυρά αλκαλοειδή τα οποία μπορεί να προκαλέσουν έντονες παρενέργειες ή και θάνατο. Παραδείγματα αυτών των φυτών είναι ο υοσκύαμος (Hyoscyamus nigra) και η μπελαντόνα (Atropa belladonna), τα οποία επιτρέπονται για χρήση από βοτανοθεραπευτές και μόνο, σε ορισμένες περιπτώσεις και με μεγάλη προσοχή (αλλά όχι πλέον για την αντιμετώπιση της αϋπνίας). Επίσης η βρυώνια (Bryonia spp.), το κώνειο (Conium maculatum) και ο μανδραγόρας (Mandragora officinale) τα οποία θεωρούνται δηλητήρια και έχει απαγορευτεί η θεραπευτική τους χρήση.
Αν στους μύθους ο ύπνος έρχεται άμεσα όταν κάποιος μυρίσει ή γευτεί ένα βότανο, στη σύγχρονη βοτανοθεραπεία η αντιμετώπιση της αϋπνίας δεν είναι πάντα τόσο απλή διαδικασία. Πράγματι, υπάρχουν κάποια βότανα τα οποία μπορεί να έχουν άμεση επίδραση σε κάποιους ανθρώπους. Ωστόσο η αντιμετώπιση του κάθε θεραπευόμενου διαφέρει ανάλογα με την κατάσταση της υγείας του και τις ειδικές αιτίες που μπορεί να του προκαλούν αϋπνία. Πέρα από την αξιολόγηση του εκτενούς ιατρικού ιστορικού που λαμβάνεται στις συνεδρίες βοτανοθεραπείας, μπορεί να χρειάζονται επιπλέον διαγνωστικές εξετάσεις και γνωμάτευση ειδικού γιατρού για να εξακριβωθούν οι αιτίες, ειδικά της χρόνιας αϋπνίας. Οι αιτίες μπορεί να είναι νευρολογικές, ορμονολογικές ή να σχετίζονται με κάποια άλλη σωματική δυσλειτουργία, όπως για παράδειγμα προβλήματα του πεπτικού συστήματος, σακχαρώδη διαβήτη, ή να σχετίζονται με τη λήψη κάποιων φαρμάκων. Αν οι αιτίες είναι ψυχολογικής προέλευσης, είναι χρήσιμη παράλληλα με τη βοτανοθεραπεία κάποιας μορφής ψυχοθεραπεία ή άλλη κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη. Βοηθούν συνδυαστικά κάποιες αλλαγές σε καθημερινές συνήθειες που μπορεί να διευκολύνουν ύπνο, όπως ενδεχομένως η διακοπή του καφέ και του αλκοόλ, η άσκηση, το σταθερό ωράριο ξυπνήματος, η έκθεση στον ήλιο, η απομάκρυνση των ηλεκτρονικών συσκευών και οθονών από τον χώρο του ύπνου.
Η προσέγγιση της βοτανοθεραπείας για την αντιμετώπιση της αϋπνίας είναι ολιστική και προσωποκεντρική. Επιλέγονται βότανα που υποστηρίζουν όλα τα συστήματα τα οποία μπορεί να επηρεάζουν την ποιότητα και τη διάρκεια του ύπνου, όπως για παράδειγμα το μυοσκελετικό, το πεπτικό ή το ουροποιητικό, σύμφωνα με τις ανάγκες του κάθε θεραπευόμενου. Συνήθως προτείνονται συνδυασμοί που περιλαμβάνουν βότανα που έχουν όλες τις θεραπευτικές δράσεις που χρειάζεται ο θεραπευόμενος. Συχνά προτείνεται ένα μείγμα για καθημερινή χρήση, που θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση των αιτιών που προκαλούν την αϋπνία, και ένα βραδινό μείγμα για συμπτωματική αντιμετώπιση, που λαμβάνεται πριν τον ύπνο.
Τα κυριότερα βότανα που προτείνονται είναι βότανα χαλαρωτικά ή υπνωτικά/ “υπναγωγά”, σπασμολυτικά και προσαρμογόνα (που βοηθούν δηλαδή τον οργανισμό να προσαρμοστεί και να ανταπεξέλθει στο στρες).
Η έλλειψη ύπνου μπορεί να δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο στρες στον οργανισμό, εφόσον από μόνη της εξαντλεί το νευρικό σύστημα, προκαλώντας ακόμα περισσότερο στρες που συντηρεί την αϋπνία.
Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να υποστηρίξουμε το νευρικό σύστημα με
- χαλαρωτικά βότανα, όπως το χαμομήλι, η βερμπένα, η πασιφλόρα (δείτε στον πίνακα με τα υπνωτικά βότανα παρακάτω)
- βότανα που έχουν θρεπτική/ επουλωτική επίδραση στους νευρώνες, όπως το βαλσαμόχορτο και τα στάχυα της άγριας βρώμης
- και προσαρμογόνα βότανα
Προσαρμογόνα βότανα με χαλαρωτική δράση θεωρούνται:η ασγουαγκάντα (Withania somnifera) - ένα ινδικό φυτό το οποίο χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα και για τις χαλαρωτικές του ιδιότητες)
η ροντιόλα (Rhodiola rosea) - ένα φυτό της Βορείου Ευρώπης και Ασίας που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του χρόνιου άγχους
το γκότου-κόλα (Centella asiatica) - ένα φυτό της Ινδίας που χρησιμοποιείται μεταξύ άλλων και για την αντιμετώπιση του άγχους και της χρόνιας εξάντλησης.
Από τα προσαρμογόνα βότανα χρειάζεται να αποφύγουμε αυτά που έχουν διεγερτική επίδραση στο κεντρικό νευρικό σύστημα, όπως όλα τα είδη τζινσενγκ (Panax ginseng, Panax quinquefolius), ειδικά το βράδυ.
Από τα βότανα με υπνωτική δράση υπάρχουν κάποια με ήπια δράση και κάποια πιο ισχυρά. Ακόμα και τα ισχυρότερα από αυτά τα βότανα δεν προκαλούν λήθαργο, όπως τα περισσότερα υπνωτικά φάρμακα. Τα ηπιότερα υπνωτικά βότανα μπορεί να έχουν άμεση υπνωτική δράση σε κάποιους. Αυτός είναι ο λόγος που προτιμάται αρχικά να ληφθούν βότανα με ήπια δράση, επειδή συχνά αρκούν. Τα αποτελέσματα των βοτάνων που προτείνονται στη βοτανοθεραπεία, μπορεί να φανούν άμεσα ή εντός λίγων εβδομάδων από την αρχή της καθημερινής λήψης σε θεραπευτική δοσολογία.
*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
το διαβάσαμε ΕΔΩ
Social Plugin