Η τσαπουρνιά, ή αγριοδαμασκηνιά, είναι ένας αυτοφυής θάμνος που απαντάται σε όλη την Ελλάδα. Είναι γνωστή για τους καρπούς της, τα τσάπουρνα, τα οποία τρώγονται νωπά ή μεταποιούνται σε ποτά, μαρμελάδες, λικέρ και άλλα προϊόντα.
Η τσαπουρνιά είναι ένα φυλλοβόλος θάμνος με ύψος έως 4 μέτρα. Έχει μεγάλα αγκάθια και μικρά, οβάλ φύλλα. Τα άνθη της είναι μικρά, κρεμ χρώματος και ανθίζουν την άνοιξη.
Οι καρποί της, τα τσάπουρνα, είναι μικροί, στρογγυλοί και έχουν μαύρο-μπλε-μωβ χρώμα. Άγουροι είναι σκληροί και έχουν στυφή γεύση, αλλά όταν ωριμάσουν μαλακώνουν και γίνονται πιο ζουμερά και γλυκά.
Κατάλληλη περίοδος συγκομιδής είναι με τα πρώτα κρύα (από τα μέσα Οκτώβρη), όταν η περιεκτικότητα σε σάκχαρα είναι στα μέγιστα επίπεδα. Αν δεν τα φάνε τα πουλιά (που μερικά είδη τα λατρεύουν) θα παραμένουν επάνω στο δέντρο μέχρι και τον Γενάρη μήνα.
Τα τσάπουρνα είναι πλούσια σε βιταμίνη C, ανθοκυανίνες και άλλα αντιοξειδωτικά. Έχουν ισχυρές αντιφλεγμονώδεις, αντιοξειδωτικές και αποτοξινωτικές ιδιότητες.
Οι δύο πιο πρόσφατες έρευνες για τις θεραπευτικές ιδιότητες της τσαπουρνιάς είναι οι εξής:
Η αντιφλεγμονώδης δράση των τσαπουρνιών
Σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2023 στο περιοδικό "Journal of Ethnopharmacology", ερευνητές από την Ελλάδα μελέτησαν την αντιφλεγμονώδη δράση των εκχυλισμάτων των καρπών και των φύλλων της τσαπουρνιάς. Τα εκχυλίσματα αυτά δοκιμάστηκαν σε εργαστηριακά μοντέλα φλεγμονής και βρέθηκε ότι έχουν ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση.
Η έρευνα έδειξε ότι τα εκχυλίσματα των καρπών και των φύλλων της τσαπουρνιάς μπορούν να αναστείλουν την παραγωγή προ-φλεγμονωδών κυτοκινών, όπως η ιντερλευκίνη-1β (IL-1β) και η ιντερλευκίνη-6 (IL-6). Επίσης, μπορούν να μειώσουν τη δραστηριότητα των ενζύμων που εμπλέκονται στη φλεγμονή, όπως η κυκλοοξυγενάση (COX-2) και η λιποοξιγόνος (LOX).
Τα ευρήματα αυτής της έρευνας υποδηλώνουν ότι τα τσάπουρνα μπορεί να είναι μια αποτελεσματική θεραπεία για μια σειρά από φλεγμονώδεις ασθένειες, όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα και ο καρκίνος.
2. Η αντιοξειδωτική δράση των τσαπουρνιών
Σε μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2022 στο περιοδικό "Food Chemistry", ερευνητές από την Ελλάδα μελέτησαν την αντιοξειδωτική δράση των καρπών της τσαπουρνιάς. Η έρευνα έδειξε ότι οι καρποί της τσαπουρνιάς έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, όπως η βιταμίνη C, οι ανθοκυανίνες και οι φλαβονοειδή.
Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που προστατεύουν τα κύτταρα του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες μπορούν να βλάψουν το DNA, τα μόρια και τις πρωτεΐνες. Η βλάβη από τις ελεύθερες ρίζες έχει συνδεθεί με μια σειρά από χρόνιες παθήσεις, όπως ο καρκίνος, οι καρδιακές παθήσεις και η νόσος Αλτσχάιμερ.
Τα ευρήματα αυτής της έρευνας υποδηλώνουν ότι τα τσάπουρνα μπορεί να είναι μια καλή πηγή αντιοξειδωτικών και να συμβάλλουν στην προστασία του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες.
Χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μιας ποικιλίας παθήσεων, όπως:
- Γρίπη, κρυολόγημα, βήχας, καταρροή
- Πνευμονικές παθήσεις
- Πονοκεφάλους, νευραλγίες
- Εντερικές και στομαχικές διαταραχές
- Κυστίτιδα
- Γαστρεντερίτιδα
Τα τσάπουρνα μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την παρασκευή ποτών, μαρμελάδας, λικέρ και άλλων προϊόντων.
Το ξύλο της τσαπουρνιάς είναι πολύ ανθεκτικό και χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαστουνιών, λαβών εργαλείων και άλλων αντικειμένων.
Η τσαπουρνιά είναι ένα πολύτιμο φυτό με πολλές χρήσεις. Τα τσάπουρνα είναι ένας υγιεινός και νόστιμος καρπός με πολλές θεραπευτικές ιδιότητες.
©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ
δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν
αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον
προσωπικό ιατρό σας.
Ακολουθήστε μας και στο Facebook
Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!
Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram
Social Plugin