Ο πρώτος τρουφοκυνηγός στην Κρήτη-Αναζητά μανιτάρια-τρούφες στο δάσος του Ρούβα

Όχι μόνο κατέρριψε το μύθο πως στην Κρήτη δεν φύονται μανιτάρια τρούφες αλλά κατάφερε να μετατρέψει το «κυνήγι» τους σε τουριστική εμπειρία.

Ο λόγος για το Νίκο Καψάλη από την Γέργερη, έναν δραστήριο άνθρωπο της υπαίθρου ο οποίος πέρα από τη μελισσοκομία και την ξυλογλυπτική είναι αυτή τη στιγμή ο μοναδικός στην Κρήτη που ασχολείται με την αναζήτηση τρούφας στο δάσος του Ρούβα με ειδικά εκπαιδευμένα σκυλιά.

Αναζητά τρούφες αλλά έχει δημιουργήσει με τις κόρες του και προγράμματα εκδρομών για εκείνους που θέλουν να μοιραστούν μαζί του την εμπειρία και να δουν από κοντά τις ομορφιές και τα προϊόντα του τόπου του.

Όπως μας εξηγεί ο κ. Καψάλης, πριν το 2010 συζητούσε με το φαρμακοποιό Γιώργο Ρούσσο για τις τρούφες με το δεύτερο, που δεν πίστευε πως φύονται οι συγκεκριμένοι μύκητες στην Κρήτη, να είναι σε σκέψεις για εισαγωγή δέντρων που δημιουργούν μυκόριζες με την τρούφα ώστε να «καλλιεργηθούν» κατά κάποιο τρόπο τρούφες και στην Κρήτη.

Ο Νίκος Καψάλης όμως, ως μελισσοκόμος και άνθρωπος μεγαλωμένος στα βουνά, ήταν πεπεισμένος πως δεν χρειαζόταν όλη αυτή η διαδικασία γιατί τρούφες υπήρχαν ήδη στο νησί και συγκεκριμένα στην περιοχή του.

Πρώτον το ότι στο δάσος του Ρούβα παλιότερα ζούσαν αγριόχοιροι που σκάλιζαν το χώμα συστηματικά αναζητούσαν τροφή και έβρισκαν και δεύτερον μια περιγραφή ηλικιωμένου από το Ζαρό που έφτιαχνε κάρβουνα. Ο ηλικιωμένος έλεγε πως παίρνοντας χώμα και ξύλα από το έδαφος έβρισκε κάτι βολβούς περίεργους που δεν τους αναγνώριζε και του προκαλούσαν εντύπωση. Η περιγραφή τους μαρτυρούσε ότι επρόκειτο για τρούφες.

Έτσι ο κ. Καψάλης μπήκε στη διαδικασία να αρχίσει να ψάχνει τρούφες στο δάσος πάνω από τη Γέργερη.

Τότε στην Ελλάδα υπήρχαν ελάχιστα άτομα που το έκαναν.

Το πρώτο πράγμα που ο ίδιος φρόντισε ήταν να αγοράσει ένα τρουφόσκυλο κι αργότερα ένα ακόμα.

Σήμερα διαθέτει τέσσερα, τη Μαντώ, την Κάλα, τον Ηρακλή και το Ντίκ.

Κάπως έτσι κατάφερε, το 2011-2012, να ανακαλύψει πως στο δάσος του Ρούβα από τα επτά είδη τρούφας που υπάρχουν στην Ελλάδα φύονται δυο και συγκεκριμένα οι ανοιξιάτικες τρούφες Tuber Borchii και οι καλοκαιρινές Tuber Aestivum.

Οι ανοιξιάτικες, που είναι πιο αρωματικές, αλλά πιο μικρές σε μέγεθος (από 2-3 γραμμάρια μέχρι 20 γραμμάρια η καθεμία) μπορούν να πωληθούν στη λιανική από 500-600 ευρώ το κιλό.

Οι καλοκαιρινές, που το βάρος τους είναι από 20 γραμμάρια και πάνω, πωλούνται στη λιανική 300-400 ευρώ το κιλό.

Τις τρούφες που εντοπίζει ο κ. Καψάλης κυρίως τις κρατά για δική του χρήση και αν τύχει να βρει μεγαλύτερη ποσότητα πουλάει ένα μέρος τους.

Ωστόσο δεν είναι σταθερή πάντα η ποσότητα που εντοπίζει κι αυτό είναι ένα εμπόδιο στην εμπορική τους εκμετάλλευση.

Εξάλλου και το κλίμα παίζει το ρόλο του καθώς σε χρονιές με ξηρασία και λίγες βροχοπτώσεις οι τρούφες είτε χάνονται είτε περιορίζονται σημαντικά.

Πλέον ο κ. Καψάλης συνεργάζεται με τουριστικά γραφεία ενώ διαθέτει με τα παιδιά του και ειδική ιστοσελίδα για το κυνήγι της τρούφας προσφέροντας εκδρομές εμπειρίας γύρω από την αναζήτηση του πολύτιμου αυτού είδους.

Και δεν το αναζητούν απλά αλλά όταν το βρίσκουν μαγειρεύουν στο δάσος και το γεύονται κιόλας επι τόπου.

Μάλιστα συνδυάζει αυτές τις εκδρομές με την επαγγελματική ενασχόληση του με τη μελισσοκομία και τα χόμπι του, που είναι η ξυλογλυπτική και η λάξευση πέτρας, κι έτσι όσοι κλείνουν εκδρομές μαζί του μπορούν να έχουν μια συνολική εικόνα αυτών των δραστηριοτήτων.

Τι είναι η τρούφα

Η τρούφα είναι ένα σχετικά σπάνιο είδος υπόγειου μανιταριού, που παράγεται μέσα στο έδαφος, σε βάθος 6-15 περίπου εκατοστών, το οποίο συμβιώνει και αναπτύσσεται στις ρίζες ορισμένων ειδών δένδρων ή και θάμνων.

Η διάρκεια ζωής της τρούφας, από τη στιγμή που θα αναπτυχθεί στις ρίζες των δέντρων, είναι πάρα πολύ μικρή, υπολογίζεται στις 4-6 ημέρες. Αυτό φυσικά καθιστά εξαιρετικά δύσκολη και τη διαδικασία της συλλογής της.

Η τρούφα συνήθως συλλέγεται με τη βοήθεια σκύλων και χοίρων, ειδικά εκπαιδευμένων στην αναζήτηση της, μέσω της όσφρησης τους.

Οι πρώτες αναφορές για την εμφάνιση της τρούφας χρονολογούνται πίσω στο 1700-1600 π.Χ. στον πολιτισμό των Σουμέριων, οι οποία κατανάλωναν την τρούφα με διάφορα όσπρια.

Στην Ελλάδα, έχουμε αναφορές στην τρούφα με το όνομα Ύδνα στα γραπτά πολλών συγγραφέων και φιλοσόφων της Αρχαίας Ελλάδας.

Μεταξύ άλλων, υπάρχουν αναφορές στη πολύτιμη τρούφα στα κείμενα του Πλάτωνα, του Διοσκουρίδη, του Θεόφραστου και του Κικέρωνα.

Χωρίς αμφιβολία, η τρούφα θεωρούνταν ένα εκλεκτό υλικό, ενώ συχνά οι Αρχαίοι συνέδεαν την μυστήρια και υπόγεια προέλευση της ως δώρο σταλμένο από τους Θεούς.