Το Μυστικό Βότανο των Θεών που έχει μέσα του την Φαρμακευτική Δύναμη της Θάλασσας

Ένα βότανο που μύθοι και ιστορία συνυφαίνουν

Το κρίταμο, αυτό το θαλασσινό φυτό με την ιδιαίτερη γεύση και τα πολλαπλά οφέλη, έχει μια μακρά ιστορία που ξεκινά από τα βάθη της αρχαιότητας. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, η ηλικιωμένη Εκάλη προσέφερε κρίταμο στον Θησέα για να του δώσει τη δύναμη να αντιμετωπίσει τον άγριο ταύρο του Μαραθώνα. Αλλά και ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής, εκτιμούσε ιδιαίτερα τις θεραπευτικές ιδιότητες αυτού του θαλάσσιου βοτάνου.

Ιστορική αναδρομή

Το κρίταμο, γνωστό ως "Κρίθμον" στον Διοσκουρίδη, καταναλωνόταν τόσο μαγειρεμένο όσο και ωμό, ενώ συχνά διατηρούνταν σε άλμη. Η ονομασία του πιθανότατα οφείλεται στην ομοιότητα των σπόρων του με το κριθάρι.

Από την εποχή του Ιπποκράτη, το κρίταμο θεωρούνταν ένα φυσικό φάρμακο με διουρητικές, εμμηναγωγικές και αποτοξινωτικές ιδιότητες. Χρησιμοποιούνταν για την αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων, όπως ηπατικές, εντερικές και νεφρικές δυσλειτουργίες. Και ο Πλίνιος, ο Ρωμαίος συγγραφέας και φυσιοδίφης, αναφερόταν στις ίδιες θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού.

Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα

Κατά τους αιώνες που ακολούθησαν, το κρίταμο συνέχισε να εκτιμάται για τις ευεργετικές του ιδιότητες. Στη Γαλλία, ήταν γνωστό ως "βότανο του Αγίου Πέτρου" και οι ναυτικοί το χρησιμοποιούσαν ως αντίδοτο για το σκορβούτο. Ωστόσο, η υπερβολική συλλογή του οδήγησε σε μείωση των πληθυσμών του σε πολλές περιοχές.

Συστατικά και θεραπευτικές ιδιότητες

Το κρίταμο είναι πλούσιο σε αιθέριο έλαιο, μεταλλικά άλατα, ιώδιο και βιταμίνες. Τα κύρια συστατικά του αιθέριου ελαίου είναι η ντιλαπιόλη, η α-πινένη και η γ-τερπινίνη. Αυτά τα συστατικά του προσδίδουν αντιοξειδωτικές, αντιμικροβιακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες.

Οφέλη για την υγεία

• Πεπτικό σύστημα: Βοηθά στη βελτίωση της πέψης και ανακουφίζει από προβλήματα όπως ο μετεωρισμός.
• Νεφρά: Λειτουργεί ως διουρητικό, βοηθώντας στην αποτοξίνωση του οργανισμού.
• Δέρμα: Χρησιμοποιείται σε καλλυντικά προϊόντα για την αντιμετώπιση του αντιοξειδωτικού στρες και τη διατήρηση της νεανικής επιδερμίδας.
• Αντιοξειδωτική προστασία: Τα αντιοξειδωτικά του βοηθούν στην προστασία των κυττάρων από τις ελεύθερες ρίζες.

Χρήσεις στην κουζίνα

Το κρίταμο είναι ένα εξαιρετικό συστατικό για τη δημιουργία νόστιμων και υγιεινών πιάτων. Μπορεί να προστεθεί σε σαλάτες, σούπες, ομελέτες και μακαρονάδες. Η χαρακτηριστική αλμυρή γεύση του προσδίδει μια ιδιαίτερη νότα στα φαγητά.

Παραδοσιακές χρήσεις

Η ιστορία του κρίταμου χρονολογείται από την αρχαιότητα. Στην αρχαία Ελλάδα διάσημοι γιατροί, όπως ο Διοσκουρίδης, ο πατέρας της φαρμακολογίας και ο περίφημος βοτανολόγος Πλίνιος αναφέρονται στο φυτό και τις πολύτιμες ιδιότητες του. Είχαν σε μεγάλη εκτίμηση το κρίταμο, που περιέχει αιθέρια έλαια, μεταλλικά άλατα, ιώδιο και βιταμίνες, συστατικά ορεκτικά, τονωτικά, ότι πρέπει για μια ωραία σαλάτα. Από την εποχή του Ιπποκράτη, το κρίταμο θεωρείται ένα από τα πιο σημαντικά φάρμακα και μέχρι σήμερα χρησιμοποιείται για τη διουρητικές και αποτοξινωτικές τους ιδιότητες. Οι σπόροι του φυτού έχουν μεγάλη ομοιότητα με το κριθάρι, γι’ αυτό οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν «κρίθμον».

Το φυτό αναφέρεται από τον John Gerard στο Materia Medica (1597). Ο Nicholas Culpeper περιγράφει το φυτό (1653) ως ένα ευχάριστο, ζεστό φυτό με πικάντικη γεύση και χωνευτική δράση. Το κρίταμο είναι πιθανότατα ένα από τα είδη που αναφέρονται από τον Σαίξπηρ στο Βασιλιά Ληρ. Σήμερα το κρίταμο χρησιμοποιείται ευρέως στη μαγειρική ειδικά για την νησιωτική Ελλάδα, καθώς τα φύλλα και οι βλαστοί του είναι εξαιρετική σαλάτα.

Ιδιότητες και σύγχρονες χρήσεις

Περιέχει πολλά θρεπτικά συστατικά, όπως είναι το ιώδιο, και οι βιταμίνες E, C και Κ και τα μεταλλικά άλατα. Επίσης περιέχει υψηλής ποιότητας αντιοξειδωτικές ουσίες και λιπαρά ωμέγα- 3 και χρησιμοποιείται στην φαρμακευτική ως διουρητικό και καθαριστικό του αίματος, ενώ είναι και ευεργετικό για το συκώτι.

Το εκχύλισμα και το αιθέριο έλαιο του κρίταμου χρησιμοποιούνται στην κοσμητολογία. Το κρίταμο διαθέτει ένα εύρος ιδιοτήτων και εφαρμογών σε καλλυντικά προϊόντα. Παίζει ρόλο στη διέγερση του μηχανισμού επούλωσης του δέρματος και βοηθά στη ρύθμιση της παραγωγής κερατίνης προσφέροντας λάμψη στην επιδερμίδα και βελτιώνοντας τον τόνο. Επιπλέον, έχει επίδραση στην αποχρωμάτωση των καφέ κηλίδων του δέρματος. Πλούσιο σε αμινοξέα και φαινολικές ενώσεις, ενισχύει την αντιοξειδωτική προστασία και τονώνει αποτελεσματικά την ανανέωση του δέρματος παρέχοντας άριστα αντιγηραντικά αποτελέσματα.

Οι νεαροί βλαστοί και τα φύλλα του συλλέγονται από Απρίλιο έως Ιούνιο και διατηρούνται στην άλμη. Χρησιμοποιούνται στις σαλάτες. Επίσης βλαστοί και άνθη τηγανίζονται και γίνονται ομελέτες. Στη φαρμακευτική χρησιμοποιείται ως ορεκτικό, διουρητικό, αντιμικροβιακό, καθαριστικό του αίματος και ευεργετικό στο συκώτι. Σύμφωνα με τον Αντώνη Αλιμπέρτη στο βιβλίο του «Θεραπευτικά, αρωματικά και εδώδιμα φυτά της Κρήτης» το αιθέριο έλαιό του είναι πολύ καλό αφροδισιακό. Mε τα κρίταμα κάνει κανείς πολύ ωραίο αλάτι. Αρκεί να τα αποξηράνει και να τα τρίψει, έχουν κρατήσει την αλμύρα και γίνονται φοβερό καρύκευμα.

Συμπέρασμα

Το κρίταμο είναι ένα θαλασσινό φυτό με πλούσια ιστορία και σημαντικά οφέλη για την υγεία. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, χρησιμοποιείται τόσο για τις θεραπευτικές του ιδιότητες όσο και για τη μοναδική γεύση του. Αν και η υπερβολική συλλογή του αποτελεί απειλή για τους πληθυσμούς του, το κρίταμο παραμένει ένα πολύτιμο δώρο της φύσης.

©ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ*Οι πληροφορίες που περιέχονται στην σελίδα ΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την γνωμάτευση του ιατρού σας. Αν αποφασίσετε να ακολουθήσετε κάποια θεραπεία ή διατροφή ρωτήστε τον προσωπικό ιατρό σας.

Ακολουθήστε μας και στο Facebook

Για να μην χάνεις καμία ανάρτηση, ακολούθησε μας στο GOOGLE NEWS!

Μια φωτογραφία χίλιες λέξεις: Ακολούθησε μας και στο Instagram